 
											    		 
	    		
	    								
Budowa  - Dachy
					
	
		
		
			
			
				
					Prostota w cenieKształty dachów sprzyjające oszczędzaniu energii. Ze względu na 
kształt dachy mogą być: płaskie, jednospadowe, dwuspadowe, czterospadowe, 
wielospadowe, namiotowe, naczółkowe, mansardowe. Różnią się one nie tylko 
wyglądem, ale też kosztami wykonania. Zarówno w domach z poddaszem użytkowym,  jak i nieużytkowym za najbardziej energooszczędne uznaje się dachy 
jednospadowe (pulpitowe) oraz dwuspadowe, ponieważ proporcja ich powierzchni do 
kubatury domu jest najmniejsza. Oznacza to mniejsze zapotrzebowanie na energię 
niezbędną do ogrzewania budynku. Okapy energooszczędnych dachów nie mogą być 
też zbyt szerokie, bo wtedy zacieniają znajdujące się w ścianach okna, 
przez które ciepło promieni słonecznych dociera do wnętrz. Dodatkowo na dużych 
prostych połaciach takich dachów łatwo jest zainstalować kolektory słoneczne. 
Specjalistyczne materiały. Dzisiaj budowa dachu to proces bardzo 
skomplikowany, wymagający nie  tylko znajomości sztuki budowlanej, ale też 
aktualnie używanych materiałów. Pod podobnie brzmiącymi nazwami materiałów 
kryją się produkty o różnym przeznaczeniu, np. folia paroszczelna i folia 
paroprzepuszczalna wstępnego krycia. Większość to materiały specjalnego 
zastosowania, pomylenie ich grozi błędami poważnymi w skutkach, dlatego do 
budowy dachu należy zatrudnić wysokiej klasy specjalistów. 
Nowoczesne izolacje i rozwiązania systemowe pokryć. Rozwiązania 
systemowe pokryć dachowych sprzyjają oszczędzaniu energii. Oprócz samego 
materiału pokryciowego producenci oferują wiele akcesoriów i elementów 
gwarantujących szczelność i trwałość dachu. Dzięki rozwiązaniom 
systemowym pokryć i nowoczesnym materiałom izolacyjnym dach przestaje być 
jedną z kluczowych przegród narażonych na utratę ciepła. 
Podążanie za ekologią. Coraz większą wagę przywiązuje się do 
tego, aby materiały stosowane do konstrukcji dachu i jego pokrycia spełniały 
kryteria ekologiczności, tzn. możliwość ponownego wykorzystania, trwałość 
pokrycia, ważne jest również to, by były one wykonane z surowców 
odnawialnych, a ich energochłonność w procesie powstania była jak najniższa. 
Ważnym kryterium ekologiczności jest także zdrowie mieszkańców – warunek 
ten spełniają zarówno chemia użyta do budowy dachu, jak i materiały 
izolacyjne. 
Dachy płaskie – moda i ekonomia. Mają najmniejszy stosunek 
powierzchni dachu do kubatury domu. Stropodachy – niezależnie, czy są 
wentylowane, czy niewentylowane (pełne) – muszą być dobrze ocieplone i 
starannie zaizolowane przed wodą i wilgocią, bo na nich w porównaniu z 
dachami spadzistymi dłużej zalega śnieg i lód. Więcej problemów dla 
projektanta stwarza także rozwiązanie odprowadzania wody deszczowej z dachu. 
Na dachu płaskim można również bez problemu umieścić kolektory, ustawiając 
dowolnie kąt nachylenia i ich orientację względem słońca. Powierzchnię 
dachów płaskich chętnie wykorzystuje się jako taras lub obsadza roślinnością, 
tworząc dachy zielone.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					WIĘŹBA DACHOWA 
Wybór konstrukcji oraz kształtu dachu 
zależy między innymi od przeznaczenia 
budynku (w tym rozmiarów i rozpiętości 
dachu) oraz warunków klimatycznych 
(takich jak siła wiatru, ilość opadów i czas 
zalegania śniegu). 
Warto wiedzieć, że standardowo projektuje 
się takie więźby, na których można położyć 
dowolne pokrycie, począwszy od blachy, 
skończywszy na dachówkach cementowych  i ceramicznych. Podstawowym 
błędem jest założenie, że tzw. lekkie pokrycia 
(jak blacha, papa czy gonty) potrzebują 
dużo delikatniejszej i lżejszej więźby. 
Nie jest to prawdą. Rodzaj pokrycia tylko  w niewielkim stopniu wpływa na konstrukcję 
więźby. Znacznie ważniejsza jest suma 
obciążeń własnych dachu, jego ocieplenia  i wykończenia oraz zewnętrzne warunki 
atmosferyczne. Więźba musi wytrzymać 
bardzo silne podmuchy wiatru oraz ciężar 
zalegającego śniegu o wartości 100-150 kg 
na metr kwadratowy, a dla okolic górskich 
nawet powyżej 200 kg. 
Proces projektowania, dobór odpowiedniej 
konstrukcji oraz przekrojów odbywa 
się po dokładnych obliczeniach statyczno- 
-wytrzymałościowych, a głównymi parametrami 
przyjmowanymi do obliczeń są: kąt nachylenia dachu, odległość między ścianami, 
rodzaj stosowanego pokrycia dachowego, 
możliwości podparcia konstrukcji, 
strefy wiatrowe dotyczące lokalizacji 
budynku.  W domach jednorodzinnych i niektórych 
wielorodzinnych najbardziej popularnym 
rodzajem konstrukcji dachu jest 
więźba drewniana. Wykonuje się ją głównie  z drewna sosnowego, ewentualnie świerkowego, 
natomiast drobne elementy (wkładki, 
kołki itp.) z gatunków twardych: dębu, akacji 
lub innych o podobnych właściwościach. 
Drewno powinno być odpowiednio wysuszone 
(maksymalnie może mieć 20% wilgotności),  a także zabezpieczone przed działaniem 
czynników biologicznych oraz ognia.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					POPULARNE 
KONSTRUKCJE DACHOWE 
Więźba krokwiowa – to najprostsza 
konstrukcja stosowana, gdy rozpiętość 
ścian zewnętrznych budynku nie przekracza 
7 m, a nachylenie połaci dachowej 40- 
-60°. Podstawowym elementem nośnym 
jest para krokwi połączonych ze sobą  w kalenicy, rozstawionych w odstępach 70- 
-100 cm. Ich dolne końce mogą być mocowane 
do poziomej belki ściągowej będącej 
jednocześnie konstrukcją nośną stropu 
lub do murłat ułożonych na stropie bądź 
na wierzchu ścian kolankowych. Przy takim 
rozwiązaniu zarówno mocowanie krokwi do 
murłat, jak i murłat do konstrukcji budynku 
musi być bardzo solidnie wykonane, ponieważ 
od tego zależy stabilność i bezpieczeństwo 
dachu. Dopuszczalna długość pojedynczej 
krokwi to 6 m. 
Zalety tego rozwiązania to łatwość i szybkość 
wykonania oraz niski koszt. Wady 
to: ograniczone zastosowanie, częste 
występowanie krzywizny powierzchni ze 
względu na długie odcinki (z braku podparcia) 
krokwi i działanie sił rozpychających 
(na zewnątrz) mury. 
Więźba krokwiowo-belkowa  – para 
krokwi oraz belka pozioma drewnianego 
stropu tworzą łącznie trójelementowy wiązar 
oparty na zewnętrznych ścianach budynku. 
Belki tworzące ten poziomy strop drewniany 
mogą być oparte bezpośrednio na 
murze lub na murłacie. Konstrukcja ta jest 
stosowana, gdy rozpiętość ścian zewnętrznych 
budynku nie przekracza 6-7 m. Podstawowym 
elementem nośnym jest para 
krokwi połączonych ze sobą w kalenicy, 
rozstawionych w odstępach 80-120 cm. 
Dopuszczalna długość pojedynczej 
krokwi to 7 m. 
Więźba krokwiowo-jętkowa – stosowana 
jest tam, gdzie rozpiętość między 
ścianami zewnętrznymi wynosi 8-11 m,  a kąt nachylenia połaci dachowej zamyka 
się w przedziale 25-67° (w praktyce zalecane  są konstrukcje o pochyleniu co najmniej 
35°). Przy tak dużych rozpiętościach 
stosowanie więźb krokwiowych przestaje 
być ekonomiczne (dla zapewnienia odpowiedniej 
sztywności konstrukcji należałoby 
stosować krokwie o bardzo dużych 
przekrojach), często projektuje się właśnie 
więźby, w których każda para krokwi 
rozparta jest mniej więcej w połowie długości 
poziomym elementem zwanym jętką. 
Konstrukcja ta jest modyfikacją typowego 
dachu krokwiowego z zastosowaniem przy 
każdej parze krokwi jętki poziomej. Projektowana 
jest najczęściej wtedy, gdy długość 
jętki nie przekracza 3,5 m. Jętki poziome 
bardzo często są potem wykorzystywane 
jako element konstrukcji sufitu poddasza 
użytkowego. Zalecany rozstaw krokwi przy 
tym rozwiązaniu to 70-100 cm. Przy rozpiętości 
dachu 9-12 m stosuje się też tzw. więźbę płatwiowo-jętkową, która składa się  z par krokwi rozpartych jętkami opartymi na 
dodatkowej jednej lub dwóch ścianach stolcowych. 
Ściany te potrzebne są ze względu 
na długie jętki, co usztywnia całą konstrukcję 
dachu. 
Więźba płatwiowo-kleszczowa – stosowana 
jest wtedy, gdy rozpiętość ścian 
wynosi ponad 11 m. Podporami krokwi są 
nie tylko murłaty, ale też płatwie pośrednie 
podpierające krokwie mniej więcej  w połowie rozpiętości. Płatwie podparte  są słupkami stojącymi na tzw. płatwiach 
(podeszwach) stropowych lub bezpośrednio 
na stropie. Całość więźby usztywniają 
poziomo kleszcze – podwójne belki wiążące 
końce słupów z opartymi na nich krokwiami. 
Kleszcze montuje się co trzecią lub 
co czwartą parę krokwi. Taka konstrukcja 
dachu równomiernie przenosi nacisk na 
cały budynek oraz ze względu na wielość 
sztywnych podparć zapewnia najrówniejszą 
połać dachową. Wadą jest częściowe 
ograniczenie swobodnego dysponowania 
przestrzenią użytkową poddasza.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					IZOLACJA DACHU 
Warstwy izolacyjne dachu powinny być tak 
skonstruowane, aby umożliwiały odprowadzenie 
wilgoci z termoizolacji. Wilgoć w izolacji 
termicznej obniży diametralnie jej parametry 
termoizolacyjne. Wiatroizolacja. W przypadku pokrycia 
dachów skośnych domów z poddaszem 
użytkowym należy pamiętać o umożliwieniu 
odprowadzenia wilgoci, która 
może pojawić się w warstwie termoizolacji. 
Wilgoć tę odprowadzamy dzięki zastosowaniu 
szczeliny wentylacyjnej pomiędzy wiatro- i termoizolacją lub też zastosowaniu 
folii paroprzepuszczalnej układanej bezpośrednio 
na termoizolacji. Folie dachowe (folie 
wstępnego krycia, w skrócie FWK) chronią 
przed infiltracją wody opadowej i umożliwiają 
odparowanie wilgoci z termoizolacji na 
zewnątrz. W zależności od zdolności przepuszczania 
pary wodnej rozróżnia się dwa 
rodzaje folii. 
Folie niskoparoprzepuszczalne 
– są wytwarzane z folii polietylenowej lub 
membrany polipropylenowej. Najczęściej 
wzmacnia się je siatką z polietylenu, 
polipropylenu HDPE lub włókna szklanego. 
Dostępne są także folie z warstwą antykondensacyjną, 
wchłaniającą nadmiar wilgoci  z powietrza. Przy zastosowaniu folii niskoparoprzepuszczalnej 
konieczne jest pozostawienie 
szczeliny wentylacyjnej między 
folią a ociepleniem. 
Folie wysokoparoprzepuszczalne 
(nazywane też membranami dachowymi) 
– są produkowane jako jednowarstwowe,  z polietylenu HDPE oraz jako dwuwarstwowe,  z polietylenu i poliestru. Można je 
układać bezpośrednio na ociepleniu. 
Izolacja termiczna. Do ocieplania 
dachów spadzistych stosuje się przede 
wszystkim płyty lub – najczęściej – maty  z wełny mineralnej o dużej sprężystości  i małym ciężarze objętościowym 
(12-15 kg/m3). Szczególnie korzystna jest 
wełna szklana – lżejsza od skalnej. Do izolowania 
dachów spadzistych można też używać 
płyt ze sprężystego styropianu. Dzięki 
fabrycznie wykonanym nacięciom sprężynują  i wypełniają przestrzenie między krokwiami. 
Do układania na krokwiach służą 
również specjalne sztywne płyty z polistyrenu 
ekstrudowanego XPS lub pianki poliuretanowej PIR. 
Paroizolacja. Folie paroszczelne chronią 
izolację termiczną przed wnikaniem w nią 
pary wodnej powstającej podczas eksploatacji 
domu. Produkowane są jako jednolub 
kilkuwarstwowe. Szczególną cechę 
mają folie wzmacniane włókniną, bowiem 
wchłaniają wilgoć, a następnie odparowują 
ją przy wyższej temperaturze powietrza. 
Powinno się stosować folie zbrojone, 
które pomiędzy warstwami tworzywa mają 
zatopioną siatkę z mocnego polipropylenu.  Są one odporne na rozerwanie oraz inne 
uszkodzenia mechaniczne. Na powierzchni 
folii znajdują się oznaczenia informujące, 
która strona ma być wierzchnia. 
Wykańczanie poddasza.  Najbardziej 
popularne jest wykończenie poddasza płytami 
gipsowo-kartonowymi. Przykręca się 
je do krokwi lub stelaża podtrzymującego 
drugą warstwę ocieplenia. Dzięki mocowaniu 
płyt do stelaża ograniczona jest do minimum 
możliwość powstawania pęknięć spowodowanych 
pracą więźby. 
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					POKRYCIA DACHOWE 
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Dachówki ceramiczne. Podstawowym 
surowcem do ich produkcji jest 
glina. Waga pokrycia ceramicznego to 
40-75 kg/m2. Trwałość tego pokrycia 
wynosi nawet 100 lat. Dachówki są 
odporne na warunki atmosferyczne, m.in. 
na kwaśne deszcze i duże różnice temperatury.  Są też mało nasiąkliwe i mrozoodporne. 
Ponadto pokrycie jest niepalne  i bardzo dobrze tłumi hałas. Łatwo 
naprawić uszkodzone fragmenty pokrycia, 
ponieważ wymienia się tylko pojedyncze 
elementy. 
Podstawowymi kształtami dachówek ceramicznych 
są: karpiówka, mnich-mniszka, 
esówka/holenderka, rzymska/marsylka. 
Stale jednak przybywa nowych modeli  o różnych kształtach i kolorach, dzięki 
czemu nawet najbardziej wymagający czy 
ekscentryczni klienci mogą wybrać coś 
dla siebie. W ostatnich latach najpopularniejsze  są tzw. dachówki zakładkowe oraz 
dachówki wielkopowierzchniowe, których 
stosowanie pozwala na maksymalną 
optymalizację czasu wykonania pokrycia 
dachowego oraz wpływa korzystnie na 
szczelność i estetykę dachu. 
Pochylenie połaci dla dachówek ceramicznych 
wynosi według Polskiej Normy od 
11° do 50°, jednakże zalecany kąt nachylenia 
połaci dachu pod pokrycie ceramiczne 
wynosi 35-50°, przy czym wartości te są 
różne dla różnych rodzajów dachówek. 
Przy połaci o nachyleniu większym niż 
45° dachówki trzeba przymocować do łat 
gwoździami, drutem lub specjalnymi łącznikami 
(spinkami), zaś przy mniejszym niż 
20° układa się je na sztywnym poszyciu  z desek lub płyt drewnopochodnych zabezpieczonych 
papą bądź folią izolacyjną.Dachówki zakładkowe na górnych i bocznych 
krawędziach mają fabrycznie wyprofilowane 
zakładki, które podczas układania 
dachówek zachodzą na siebie, tworząc 
zamki ułatwiające dopasowanie i zwiększające 
szczelność pokrycia. Dachówki zakładkowe 
mają też tzw. zamki dolne do zahaczania 
nimi o łaty więźby dachowej, co czyni 
połać bardziej stabilną. Oprócz dachówek  o tradycyjnej wielkości są tzw. dachówki 
wielkoformatowe – ich zużycie na m2 dachu 
jest mniejsze niż w przypadku dachówek  o standardowych wymiarach. Na rynku polskim 
niepodzielnie królują dachówki przypominające 
na przekroju poprzecznym falę, 
ale coraz odważniej klienci sięgają także po 
dachówki płaskie.  W ofercie producentów znajdują się 
dachówki o różnej fakturze powierzchni. 
Osiąga się to dzięki zróżnicowanej technologii 
produkcji – mogą być więc dachówki 
naturalne, angobowane i glazurowane.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Dachówki naturalne  – w większości 
mają charakterystyczny ceglastoczerwony 
kolor. Dostępne są jednak także w różnych 
odcieniach czerwieni i brązu. Ich powierzchnia 
nie jest niczym wykańczana. 
Dachówki angobowane  dostępne są  w największej liczbie kolorów. Przed wypalaniem 
pokrywane są cienką warstwą 
angoby, czyli specjalnej glinki z dodatkami 
tlenków. Warstwa ta zabezpiecza elementy 
przed niekorzystnym wpływem czynników 
atmosferycznych i zwiększa ich trwałość.  W tej grupie znajdują się również dachówki 
cieniowane, powlekane dwoma rodzajami 
angoby. Najczęściej spotykane kolory to 
czerwony, brązowy i antracytowy, ponadto: 
zielony, niebieski, a nawet czarny. 
Dachówki glazurowane, czyli szkliwione, 
po wypaleniu są pokrywane szkliwem  i ponownie wypalane. Wyroby mają gładką 
powierzchnię i połysk, są bardziej odporne 
na wilgoć i zabrudzenia niż dachówki naturalne 
czy angobowane. Również w tej grupie 
dachówek oferta kolorów jest bogata.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Dachówki cementowe. Są podobne 
do dachówek ceramicznych. Wytwarza się je natomiast z tańszych materiałów i przy 
zastosowaniu prostszej technologii produkcji. 
Surowcem podstawowym do produkcji 
jest beton. Waga pokrycia cementowego 
wynosi 35-50 kg/m2. 
Aby uzyskać gładką i nienasiąkliwą 
powierzchnię, dachówki zazwyczaj 
pokrywa się dwiema warstwami farby akrylowej: 
pierwszą nakłada się na uformowane 
elementy, zanim masa zdąży związać,  a drugą na całkowicie wyschnięte. 
Oprócz takiego wykończenia dachówki 
cementowe zwykle są barwione w masie. 
Dachówki cementowe są niepalne, nienasiąkliwe, 
mrozoodporne – wytrzymują 
100 cykli zamrażania oraz rozmrażania 
– i odporne na promieniowanie UV. Ich trwałość obliczana jest na 70-100 lat. 
Oferta kształtów dachówek cementowych 
jest mniejsza niż ceramicznych. Wytwarzane  są m.in. pojedyncze i podwójne 
esówki, podwójne rzymskie, staroniemieckie 
oraz dachówki w kształcie prostokąta 
czy karpiówki. Najczęściej spotykane kolory  to różne odcienie czerwieni i brązu, szary, 
grafitowy oraz czarny. Powierzchnia może 
być matowa, półmatowa lub z połyskiem. 
Dachówki cementowe układa się zwykle na 
dachach o kącie nachylenia połaci 22-60°, 
ale można też nimi kryć dachy o mniejszym 
spadku (nawet o kącie nachylenia 10°), 
układając je na pełnym deskowaniu pokrytym 
papą lub folią, po zastosowaniu dodatkowego 
uszczelnienia, oraz o większym 
spadku (nawet pionowym), przymocowując 
każdą dachówkę do drewnianych łat.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
									
								
							
						
					
					
						Blacha profilowana nie tylko jako dachówka, ale również w postaci gotowych paneli, które po yłożeniu wyglądają, jak klasyczna blacha płaska, łączona na rąbek stojący
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Blachy i blachodachówki. Nadają 
się do krycia dachów o nachyleniu nawet 
do 90°, z tym że blachy płaskie stosuje się 
do dużych połaci o niewielkim nachyleniu. 
Na dachach o znacznym nasłonecznieniu 
lepiej sprawdzają się blachodachówki, 
których kolory długo nie blakną. Na dachy 
domów usytuowanych wśród drzew, a więc 
narażonych na zarysowanie przez spadające 
gałęzie czy szyszki, lepiej wybrać 
pokrycie bardziej odporne na uszkodzenia. 
Współczesne blachy pokrywane są powłokami 
ochronnymi, które zabezpieczają je 
przed szkodliwym wpływem czynników 
atmosferycznych, korozją i zarysowaniem, 
co znacznie przedłuża ich trwałość. Sprzedawane  są w dużych arkuszach, zatem 
łatwiej i szybciej się je układa. Nie stanowi 
już także problemu wykonanie dachu  o skomplikowanym kształcie. Wielu producentów 
oferuje bowiem przygotowanie 
materiału pod wymiar, co znacznie ogranicza 
powstawanie odpadów. 
Stal – materiały pokryciowe wykonuje się  z blachy zabezpieczanej warstwami ochronnymi 
zwiększającymi jej trwałość. Najpopularniejszym 
rozwiązaniem jest pokrycie  z blachy stalowej ocynkowanej dodatkowo 
powlekanej warstwą lakierów, gdzie  o trwałości materiału pokrycia decyduje 
jego rodzaj oraz ilość (grubość warstwy 
lakieru na blasze). Są to głównie blachy płaskie oraz wytłaczane na kształt imitujący 
pokrycie z dachówki. Produkuje się także 
blachy stalowe galwanizowane alucynkiem 
(stopem aluminium, cynku i krzemu). Innym 
rodzajem wykończenia jest posypka mineralna  z drobnoziarnistego kruszywa skalnego 
pokrytego żywicą akrylową z dodatkiem 
środków grzybobójczych. Dzięki takiej 
warstwie blacha dobrze tłumi dźwięk kropli 
deszczu, zbytnio się nie nagrzewa i jest 
odporna na porastanie mchem i glonami. 
Trwałość pokryć z blachy stalowej określa 
się na 30-50 lat, zależnie od rodzaju 
wykończenia.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						Nowoczesne blachodachówki sa zabezpieczone powłokamipoliestrowymi, zapewniającymi odporność na korozję. Spodnią warstwę chroni lakier epoksydowy
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Miedź  – to najtrwalsze ze znanych pokryć 
dachowych; może wytrzymać nawet 
300 lat. Jednak ze względu na wysoką cenę  w domach jednorodzinnych nie jest popularne. 
Blacha miedziana pod wpływem 
czynników atmosferycznych pokrywa się 
patyną w charakterystycznym – najpierw 
brązowym, następnie czarnym, a w końcu 
zielonym – kolorze. Patyna stanowi warstwę 
ochronną znacznie zwiększającą trwałość 
materiału. Produkowane są także blachy 
sztucznie patynowane, po to aby dach  z upływem czasu nie zmienił wyglądu. 
Aluminium  – pokrycia z tego metalu są lekkie, 
łatwe w obróbce i odporne na korozję. 
Aluminium jest powlekane ochronną warstwą 
pasywacyjną, a następnie od spodu 
lakierem epoksydowym, z wierzchu natomiast 
barwną powłoką poliestrową odporną 
na działanie promieniowania UV. 
Cynk – trwałość tych pokryć ocenia się 
na 30 lat. Również w tym przypadku stosowane  są powłoki ochronne zwiększające 
trwałość blachy. W domach jednorodzinnych 
już się ich raczej nie stosuje. Dostępne  są za to blachy tytanowo-cynkowe – znacznie 
trwalsze (100-120 lat), ale dużo droższe. 
Blachy tytanowo-cynkowe podobnie  jak miedź z czasem pokrywają się warstwą 
ochronną – patyną. Na rynku dostępne są 
blachy tytanowo-cynkowe naturalne lub 
wstępnie sztucznie patynowane, nadające 
blasze charakterystyczny szlachetny 
wygląd. Typową cechą blach tytanowo-cynkowych 
jest reakcja z solami impregnacyjnymi, 
którymi powinien być nasączony ich 
podkład drewniany. Niezastosowanie specjalnej 
membrany separującej, szczególnie 
na elementach poziomych, doprowadzi do 
szybkiej korozji takiej blachy.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						Wiele kolorów i możliwości dopasowania blachodachówki do różnych płaszczyzn, pozwala na dopasowanie dachu do elewacji i otoczenia
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					Materiały bitumiczne. 
 Do tej grupy 
pokryć dachowych należą dachówki 
bitumiczne (zwane też gontami), faliste 
płyty bitumiczne oraz papy. Do ich produkcji 
stosuje się materiał pochodzenia organicznego 
– masę bitumiczną. Stanowi ona 
izolację przeciwwilgociową – im grubsza 
jej warstwa, tym szczelniejsze pokrycie. 
Pokrycia te są lekkie, trwałe, łatwe w montażu  i odporne na uszkodzenia. Są przy tym 
tanie. 1 m2 pokrycia dachu dachówkami 
bitumicznymi wynosi 8-13 kg. Grubość pap 
zgrzewalnych wynosi 4-5 mm, a 1 m2 pokrycia 
waży 4-6 kg. Dachówkami bitumicznymi 
można pokrywać dachy o kącie nachylenia 
12-90°. Falistymi płytami bitumicznymi 
można pokrywać dachy o nachyleniu 
połaci 5-90° oraz łukowe o promieniu krzywizny 
5-9 m. 
Dachówki bitumiczne – zwane gontami 
bitumicznymi – są to prostokątne pasy 
długości ok. 1 m i szerokości 30-35 cm. 
Dolne krawędzie pasów wykrojone są  w różne kształty, np. trójkąta, prostokąta, 
trapezu lub łuski. Wycięcia te decydują  o wyglądzie gotowego dachu. 
Rdzeń dachówki bitumicznej (gontu 
bitumicznego) stanowi włóknina szklana 
lub mieszanka włókniny szklanej i tworzywa 
sztucznego – ognioodporna i wytrzymała 
na rozciąganie. Włóknina z obu stron 
pokryta jest masą bitumiczną, która zapobiega 
przedostawaniu się przez dachówkę 
wilgoci. Warstwę wierzchnią zaś tworzy 
posypka mineralna – z pokruszonego 
granulatu bazaltowego lub łupka kamiennego. 
Posypka nadaje dachówce barwę  i fakturę oraz chroni ją przed promieniami UV. Od spodu dachówka zabezpieczona 
jest posypką piaskową lub specjalną folią.  Są także dachówki pokrywane miedzią. 
Dachówki bitumiczne są odporne na czynniki 
atmosferyczne, nienasiąkliwe, giętkie, 
elastyczne i dobrze tłumią dźwięk kropli 
deszczu. Trwałość pokrycia jest obliczana 
na 30-50 lat. Warto kupić dachówki samowulkanizujące, 
które po ułożeniu, pod 
wpływem wysokich temperatur, dodatkowo 
się uszczelnią. Pasy dachówek od 
spodu pokryte są klejem bitumicznym, 
osłoniętym na czas transportu folią. Przed 
ułożeniem pokrycia zabezpieczenie się 
zdejmuje, a klej pod wpływem nagrzewania 
się od promieni słonecznych rozpuszcza 
się i skleja ze sobą dachówki. Gonty 
bitumiczne świetnie nadają się zarówno 
na dachy połaciowe, jak i na dachy niewielkich 
altan ogrodowych. Szeroki wybór 
kolorów i kształtów to dodatkowy atut tych 
pokryć dachowych. 
Bitumiczne płyty faliste – są odporne 
na szkodliwe działanie czynników 
atmosferycznych, w tym promieniowanie UV, nie odbarwiają się, nie kruszą i mają 
wysoką izolacyjność akustyczną, a ich 
trwałość określa się na około 20-25 lat. 
Płyty barwione są w masie i utwardzane 
żywicą, dzięki czemu nie łuszczą 
się i nie blakną. Różnią się wysokością,  a także szerokością fali. Najczęściej 
spotykane kolory to: brązowy, 
zielony, czerwony, czarny. Producenci 
oferują elementy uzupełniające i akcesoria 
ułatwiające wykonanie pokrycia 
oraz poprawiające jego estetykę: gąsiory, 
wywietrzniki, listwy okapowe itp. Można też 
kupić przezroczystą płytę z poliwęglanu, o identycznych przetłoczeniach jak płyta 
bitumiczna, która umożliwia dopływ 
światła dziennego do pomieszczeń 
na poddaszu. 
Papy zgrzewalne – warstwa środkowa 
(osnowa) wykonana jest z tkaniny 
poliestrowej lub szklanej niewchłaniającej 
wilgoci i odpornej na butwienie, z obu 
stron pokrytej bitumem. Niektórzy producenci 
łączą tkaninę poliestrową z welonem  z włókien szklanych. Osnowa to warstwa 
nośna pokrycia. Zespolona jest z materiałem 
bitumicznym, co zapobiega zmianom 
kształtu pokrycia pod wpływem temperatury  i wilgoci, zapewnia także odporność 
mechaniczną papy, przeciwdziała 
jej rozerwaniu podczas układania i pod 
wpływem ruchów podłoża. Powierzchnia 
licowa papy pokryta jest gruboziarnistą 
posypką chroniącą przed promieniowaniem 
słonecznym, wiatrem, deszczem, 
wahaniami temperatury i rozmiękczaniem. 
Istotnym parametrem jest gramatura 
papy określająca ciężar użytej osnowy na 
1 m² wyrobu. Im wyższa gramatura, tym 
lepiej. Papa po podgrzaniu spodniej warstwy 
palnikiem gazowym łatwo przykleja 
się do podłoża. Ważny jest też sposób 
zgrzania papy: przegrzanie materiału, jak 
również niedostateczne podgrzanie spowoduje 
utratę zakładanych właściwości 
izolacyjnych. 
Na rynku dostępne są też papy samoprzylepne, 
które przyklejają się do podłoża 
pod własnym ciężarem. Spośród wymienionych 
pokryć papy mają najszersze 
zastosowanie. Oprócz bowiem pap tzw. 
wierzchniego krycia, które mogą stanowić 
warstwę wykańczającą dachu, są również papy podkładowe stosowane pod inne 
rodzaje pokryć. 
Płytki włókno-cementowe. 
 Nie 
zawierają azbestu, są trwałe, odporne 
na zmienne warunki atmosferyczne, promieniowanie UV, wilgoć oraz na butwienie  i korozję biologiczną. Mają grubość 
4-6 mm. Licową powierzchnię płytek 
pokrywa się farbą akrylową, akrylowo-silikonową,  a nawet miedzią. Płytki mogą 
być kwadratowe o ściętych przeciwległych 
narożnikach, prostokątne pełne, 
ze ściętymi bądź zaokrąglonymi narożnikami 
oraz wyglądem przypominające 
płaskie dachówki ceramiczne. Pokrycie  z płytek włókno-cementowych można 
układać na dachach o kącie nachylenia 
większym niż 20°.
				
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
			
			
				
					
						
							
								
							
						
					
					
						
					
				
			
			
		
	
	
		
		
			
			
				
					ODPROWADZANIE WODY  Z DACHU 
Podstawowymi elementami systemu 
orynnowania są rynny i rury spustowe. 
Do ich mocowania służą określone akcesoria. 
Konieczne są też rury, które odprowadzą 
wodę opadową poza budynek. 
Do zmiany kierunku przebiegu przeznaczone  są narożniki wewnętrzne lub 
zewnętrzne. Niekiedy zamiast rur spustowych 
instalowane są łańcuchy. W miejscach, 
gdzie nie można zamocować rur 
spustowych, w odpływach rynien zakładane  są tzw. rzygacze. Projekt odwodnienia 
musi być przygotowany dla konkretnego 
budynku. 
Materiały. Najczęściej do produkcji wykorzystywana 
jest ocynkowana blacha stalowa 
– w celu zwiększenia trwałości i nadania 
koloru elementy są pokrywane powłokami 
dekoracyjno-ochronnymi z lakieru, plastizolu 
bądź poliestru. Nadal produkowane  są tanie rynny jedynie ocynkowane. Materiał 
jest stabilny wymiarowo w zmiennych 
warunkach atmosferycznych, jednak mało 
odporny na uszkodzenia mechaniczne. 
Trwałość systemów stalowych szacuje się 
na 30-50 lat, jednak w dużym stopniu wpływają 
na nią warunki atmosferyczne i zanieczyszczenie 
powietrza. 
Miedź i tytan-cynk  – są to najdroższe 
systemy orynnowania, jednak również najtrwalsze. 
Trwałość miedzi określa się na 
około 150 lat. Powierzchnia tego materiału 
może być fabrycznie patynowana, ocynkowana 
lub powleczona akrylem. Stosując 
orynnowanie miedziane, należy unikać 
jego bezpośredniego kontaktu z blachą 
stalową i aluminiową. 
Aluminium  – elementy są pokrywane 
powłoką antykorozyjną i akrylem, lakierem 
lub poliestrem. Łączy się je na nity  i uszczelnia miejsca połączeń silikonem. 
Niektórzy producenci oferują rynny  w dowolnej długości, formowane bezpośrednio 
na budowie. Trwałość aluminiowego 
orynnowania jest liczona na 70 lat  i jest ono odporne na sól zawartą w powietrzu 
oraz kwaśne deszcze. 
PCW – do produkcji elementów orynnowania 
wykorzystywany jest nieplastyfikowany 
polichlorek winylu odporny na uszkodzenia 
mechaniczne i barwiony w masie 
na różne kolory. Rynny takie nie wymagają 
konserwacji. Dobrze sprawdzają się w rejonach 
nadmorskich. Trwałość systemów  z PCW jest obliczana na ok. 50 lat.